5. KURULUM GEREKSİNİMLERİ

Güvenlik ağları mutlaka üreticinin talimatları dikkate alınarak kurulmalıdır. Ağlar üreticinin ve sökülebilir deney ağ gözlerinin etiketlerine sahip olmalı, etiketleri olmayan ağlar kullanılmamalıdır. Güvenlik ağları kurulumdan önce hasar ve kusurlara karşı incelenmeli, hasar görmüş ya da kusur içeren ağlar kullanılmamalıdır. Kurulum yapılan çevrede enerji hatları varsa ilgili kurumla irtibata geçilmeli ve yeterli mesafede olunduğu doğrulanmalıdır. Ayrıca güvenlik ağları, gezer vinç ve diğer hareketli ekipmanların çok yakınına yerleştirilmemelidir. Güvenlik ağlarının bağlanması, sabitlenmesinde tek bir ağ gözü ipi kullanılmamalı, bağlantılar; çarpma yükünü absorbe edecek birçok sayıda ağ gözü ipi ve kenar ipi kullanımını içeren yöntemlerle yapılmalıdır. Örneğin; kenar ipinin sabitlemede kullanılması ya da alta yuvarlama tekniğinden yararlanılması vb

.

Şekil 17: Güvenlik ağının sabitlenmesi

5.1 GÜVENLİK AĞI KURULUM HİYERARŞİSİ

Güvenlik ağının kurulumunda kullanılan genel yöntem hareketli yükseltilebilir iş platformlarının kullanılmasıdır. Alternatif yöntemler de vardır. Uzaktan bağlama aygıtları, iple erişim teknikleri, düşük seviyedeki işler için portatif merdivenlerin kullanımı bu yöntemlerden bazılarıdır. 
En uygun yöntem için risk değerlendirmesi sonuçları dikkate alınmalı ve kurulum hiyerarşisi ile kurulumu yapan çalışanların karşılaşabileceği riskler minimize edilmelidir.

1. Hiyerarşi düşük riskten yüksek riske doğru aşağıdaki gibi sıralanmaktadır. Zemin seviyesinde; uzaktan ankraj bağlaması yapılarak,
2. Hareketli yükseltilebilir iş platformlarının kullanılmasıyla,
3. Kısa süreli işlerde merdiven kullanımıyla (fakat sadece risk değerlendirmesi neticesinde),
4. İple erişim tekniklerinin kullanılmasıyla. (İple erişim işi oldukça uzmanlık gerektirmektedir. Sadece eğitimli ve yetkin kişiler iple erişim işini yapmalıdır.)

Şekil 18: Yükseltilebilir iş platformu aracılığıyla güvenlik ağı kurulumu

5.2 KURULUMDAN ÖNCE AĞLARIN İNCELENMESİ

Kurulumu gerçekleştiren çalışanlar kurulumdan önce aşağıdaki hususları yerine getirmelidir:
 

• Hasar veya kusurlara karşı güvenlik ağını iki taraftan da incelemeli, 
• Ağ etiketlerinin (üreticinin ve sökülebilir deney ağ gözünün) gösterildiğini ve mevcut durumda geçerli olduğunu kontrol etmelidir.

Eğer kurulumu yapan çalışan herhangi bir hasar ya da kusur bulursa, ağ kullanılmamalıdır. Eğer hasar onarılabilir 
durumda ise, ağ onarılabilir. Aksi takdirde ise ağkullanımdan çekilmelidir.
 Etiket iliştirilmemişse ya da etiket bilgileri okunaklı değilse, ağ kullanılmamalıdır. Elektrik kabloları ya da üstten geçen enerji hatlarının yakınına güvenlik hatları kurmadan önce ilgili otoritelere başvurularak çalışma güvenli hale getirilmelidir. Güvenlik ağının kurulumu için uygun bir yer belirlenmeli, ağın mümkün olduğunca çalışma platformuna yakın olması sağlanmalıdır.

5.3 GÜVENLİK AĞINA ERİŞİM

Güvenlik ağı gerek kurtarma işlemi gerekse ağ üzerindeki cisim ve atık malzemelerin temizlenebilmesi için kolayca erişilebilir olmalıdır. Erişim aşağıdaki şekillerde sağlanabilir:

• Ağların bir çalışma platformunun yakınına kurulmasıyla,
• Ağların çalışma platformunun erişim noktasının yakınına kurulmasıyla,
• Ağın yakınına bir erişim platformunun sağlanmasıyla.

Güvenlik ağları atık malzeme veya çöp biriktirilmesi ve depolama için kullanılmamalıdır. Benzer şekilde çalışma platformu olarak ya da çalışma platformuna erişim amacıyla kullanılmamalıdır.

5.4 ANKRAJ NOKTALARI

Güvenlik ağları; bağlama ipleri, karabinalar veya diğer bağlantı aygıtları ile yapıya ya da yapı üzerinde özel olarak tasarlanmış ankraj noktalarına bağlanmaktadır.
Azami düşme yüksekliğinin 6 metre ve varsayılan yük açısının yatay düzleme göre 45^o olduğu durumda her bir ankraj noktası asgari 6 kN yük taşıma kapasitesine sahip olmalıdır. 
Ardışık 3 ankraj noktası üzerinden yapıya uygulanan birleşik yük taşıma kapasiteleri ise en az 4 kN, 6 kN ve 4 kN olmalıdır. TS EN 1263 2 Standardına göre ankraj noktaları arasındaki azami mesafe 2,5 metre olmalıdır. Güvenlik ağlarının bağlandığı yapı ve ankraj noktaları bağlama ipinin kesilmesine/yıpranmasına sebep olabilecek keskin kenarlara sahip olmamalıdır.



Şekil 19: Ankraj noktalarının asgari yük taşıma kapasiteleri

5.5 AĞ KENAR BOŞLUKLARI

Normal şartlarda güvenlik ağı ile bitişik yapı arasında boşluk bırakılmamalıdır. Eğer bu durum kaçınılmazsa, boşlukların 100 mm’yi geçmemesi sağlanmalıdır (Örneğin; sabitleme noktaları arasındaki sapmalar sırasında). Engellerin olduğu istisnai durumlarda (örneğin; kolon etrafında vb.) ise bu boşluk en fazla 225 mm olabilir ancak bu mesafe hiçbir şekilde geçilmemelidir.


Şekil 20: Sapma

5.6 AĞLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ

Çalışma alanının düşmelere karşı korunma altına alınması için birden fazla ağın kurulmasının gerektiği durumlarda ise ağlar birleştirme ipi kullanılarak ya da üst üste bindirilerek bir araya getirilmelidir. Ağlar birleştirme ipi kullanılarak bir araya getirilecekse, TS EN 1263-1 Standardında belirtilen O tipi ip kullanılmalıdır. Birleştirme ipi her iki sınır ipinin etrafından ve iki ağ gözünde bir geçecek şekilde düzenlenmelidir. Birleştirme sırasında 100 mm’den fazla boşluk olmamasına dikkat edilmelidir. Ağlar üst üste bindirilerek bir araya getirilecekse, TS EN 1263-2 Standardına göre bindirme uzunluğu en az 2 metre olmalıdır. Eğer bu husus sağlanamıyorsa, üstteki ağın kenar ipi alttaki ağın ağ gözlerine dikilerek tutturulmalı ve aynı şekilde alttaki ağın kenar ipi de üstteki ağın ağ gözüne tutturulmalıdır.



Şekil 21: Ağların birleştirme ipi ile bir araya getirilmesi

5.7 DESTEK ÇATISI

Özgün ağ sistemleri üreticinin tavsiye ve talimatları doğrultusunda tasarlanmalıdır. Özel bir destek çatısı içeren sistemlerde ise sadece o belirlenmiş destek çatısı kullanılmalıdır, çünkü destek çatısı bir bütün olarak enerji absorplama sisteminin tamamlayıcı parçasıdır. Destek çatısında yapılan herhangi bir değişiklik ağ sisteminin yeterliliğini ve performansını etkileyebilir. Güvenlik ağını taşıyan ya de destekleyen destek çatısı ankraj veya bağlama konumları ağ ile iç içe olabilir ya da bağımsız yapı elemanları şeklinde tasarlanabilir. Ağların, mümkün olduğunca çalışanların destek çatısının üzerine düşmeyeceği şekilde düzenlenmesine önem verilmelidir. Destek çatılarının ağ ile iç içe olduğu durumlarda; bağlantı veya ankrajlar, sistemin yüklemeye birlikte güvenli bir şekilde tepki verdiğini göstermek için ağ ile birlikte deneye tabi tutulmalıdır.


Şekil 22: Sistem T destek çatıları

5.8 BAĞLAMA VE KARABİNALAR

Bağlama ipleri ve karabinalar, ağ ya da ağ sistemini kenar ipi veya destek çatısı üzerinden ankraj noktasına bağlamak için kullanılabilir. İpler kullanıldığında, bunların ankraj noktasının içinden veya etrafından kenar ipi ve yanındaki ağ gözü ipinden geçecek şekilde düğümlendiğinden veya bağlandığından emin olunmalıdır. Karabinalar kullanıldığında ise bunların kilitleme aygıtları olanları kullanılmalıdır.



Şekil 23: Bağlama ipi 

5.9 ALTA YUVARLAMA

Güvenlik ağı koruma altına alınacak alandan (her iki kenar boyunca) en az %10 daha büyük olmalıdır (Bkz. Ağ sarkması). Ağ boyutu uyacak şekilde alta yuvarlama yapılarak azaltılabilir. Alta yuvarlama, ağ üzerindeki yüklerin eşit şekilde dağıtılmasını sağlaması ve bağlama ipi veya diğer bağlantı sistemleri için dayanıklı kenar oluşturması sebebiyle ağ boyutunu azaltmak için tercih edilen bir yöntemdir.

5.10 SAÇAK TORBALAMA

Ankraj noktaları arası geniş mesafeli olduğu zaman, güvenlik ağının kenarı içe doğru çekilir (sapma oluşturur) ve bir boşluk oluşturarak çalışanın düşmesine neden olabilir. Sapma olduğunda, yaklaşık iki metre uzunluğunda ağ üstten geriye doğru katlanır ve daha sonra kenarlarından dikiş atılarak yaklaşık bir metre derinliğinde torba (saçak torbası) elde edilmiş olunur.



Şekil 24: Saçak torbalama

5.11 T, U VE V GÜVENLİK AĞI SİSTEMLERİ

Diğer sistemlerde olduğu gibi yapı çevresi boyunca kurulan sistem T güvenlik ağları da kullanıcı talimat kitabında belirtilen hususlar dikkate alınarak kurulmalıdır. Destek yapısı, muhtemel bir düşme durumunda çalışana zarar gelmeyecek şekilde konumlanmalıdır. Sistem U güvenlik ağlarının kurulmasında TS EN 13374 Standardı dikkate alınmalıdır. Sistem V güvenlik ağları, üst kenarı çalışma alanından en az 1 metre yukarıda olacak şekilde yerleştirilmelidir. Destekler dönmeye karşı sabitlenmelidir. Ağın binaya bağlantısı için kullanılan ankraj noktaları arası mesafe 50 cm’yi geçmemelidir. Ankraj noktaları ile bina kenarı arası mesafe en az 10 cm olmalıdır.



Şekil 25: Sistem V güvenlik ağı

5.12 TESLİM BELGESİ

Ağ kurulduktan sonra kurulumu yapan çalışanlar ağı incelemeli ve ağın doğru şekilde kurulduğundan ve amaca uygun olduğundan emin olmalıdır. Daha sonra ana yükleniciye ya da şantiye şefine teslim belgesini vermelidir. Belge aşağıdaki hususları içerebilir.

• Tüm güvenlik ağı bileşenlerinin TS EN 1263-1 Standardına uyduğunun teyidi,
• Güvenlik ağının TS EN 1263-2 Standardına uygun şekilde kurulduğunun teyidi,
• Ağın geçmiş 12 ay içerisinde deneye tabi tutulduğuna dair kanıt,
• Çalışma için ilgili kişilere bırakılacak olan alanla ilgili açıklama,
• Güvenlik ağı ile ilgili kullanıcı talimat kitabı (Bkz. Kullanıcı talimat kitabı),
• Kurtarma prosedürleri ile ilgili yazılı talimatlar,
• Ağı inceleyen kişinin ismi, teslim etme tarihi ve teslim belgesini alan kişinin imzası.

Belge proje boyunca ana yüklenici veya şantiye şefi tarafından sahada bulundurulmalıdır.

5.13 AĞIN SÖKÜLMESİ

Söküm yöntemi kurulum prosedürlerinin tersini takip edecek şekilde olmalıdır. Söküm işlemi güvenli bir çalışma platformu üzerinden yürütülmeli ve ağlar kontrolsüz bir biçimde yere atılmamalıdır.

6. KURTARMA PLANI

Ağ üzerinde herhangi bir çalışma yapılmadan önce kurtarma planı hazırlanmış olmalı ve kurtarma için gerekli olan ekipmanlar her durumda işyerinde hazır halde bulundurulmalıdır. Kurtarma operasyonu çalışma sahasına, düşmenin gerçekleştiği yere ve düşen çalışanın yaralanma durumuna bağlı olarak değişmektedir. Kurtarma, sistemin kurulu olduğu yerin yüksekliğinden dolayı bazen karışık olabilir. Konut inşaatlarındaki kurtarma
prosedürleri, yüksekliğin fazla olduğu endüstriyel çatı işlerine göre daha kolay olabilir. Ana yüklenici veya şantiye şefi aşağıdaki hususların yerine getirileceğinden emin olmalıdır:

• Kurtarmanın başarılı bir şekilde yürütülebileceğinden ve
• Sahadaki tüm çalışanların kurtarma planının ne olduğunu ve gerektiğinde kendi

rollerinin ne olduğunu bildiğinden.

7. GÜVENLİK AĞININ BAKIM VE ONARIMI

Güvenlik ağı düzenli olarak incelenmeli, bakım ve onarımına özen gösterilmelidir.

7.1 AĞIN İNCELENMESİ

Güvenlik ağı yetkin bir kişi tarafından düzenli aralıklarla görsel olarak incelenmeli ve yapılan inceleme sonuçları kayıt altına alınarak işyerinde muhafaza edilmelidir. Aşağıdaki tabloda ağların görsel incelemesinin hangi durumlarda ve kim tarafından yapılabileceğine dair hususlar verilmiştir.
 

Ağın görsel olarak inceleneceği durumlar	Görsel incelemenin kim tarafından yapılabileceği
Ağ kurulduğu zaman	Kurulumu yapan çalışan
Her gün kullanımdan önce	Kullanan çalışan
Haftalık olarak	Şantiye şefi
Olumsuz hava koşullarından sonra	Şantiye şefi

Görsel incelemeler aşağıdaki hususların kontrol edilmesini içermelidir:

• Yanlış kurulum,
• Ağ gözünün aşınması,
• Ağ gözündeki kesik ve kertikler,
• Ağ gözünde ısı ya da sürtünme kaynaklı oluşabilecek hasarlar,
• Dikiş hasarları,
• Hasar görmüş ya da deforme olmuş bağlantı parçaları,
• Ağdaki moloz ve inşaat artıkları,
• Düğümlü ağ gözü ise düğümdeki kusurlar,
• UV bozulma

Ağın görsel muayeneyi geçemediği durumlarda kullanılması uygun değildir. Ağ onarılmalı veya kalıcı olarak kullanımdan kaldırılmalıdır. Devam eden asgari ağ inceleme gereksinimleri TS EN 1263-1, Ek B’de tanımlanmıştır.

7.2 GENEL DENEYLER

Genel deneyler aşağıdaki hususları içermektedir:

• Görsel incelemeler,
• Ağ uzunluklarının ölçülmesi,
• Ağ ağırlığının ölçülmesi.

Deney metotları ve gereksinimler TS EN 1263-1 Standardı Madde 7’de tanımlanmıştır.

7.3 UV BOZULMA DENEYLERİ

Güvenlik ağları, UV bozulmanın miktarının belirlenmesi ve üreticinin asgari enerji absorplama kapasitesinin gelecek 12 ay boyunca sürdürüleceğinden emin olunması için her 12 ayda bir deneye tabi tutulmalıdır. (Bkz. 2.11 Sökülebilir Deney Ağ Gözü)

Güvenlik ağına iliştirilmiş olan deney ağ gözlerinin yıllık deney için her seferinde bir tanesi sökülür. Deney ağ gözleri deney için gerekli olana kadar ağa iliştirilmiş olarak kalmalıdır.
12 aydan fazla kullanımda olan güvenlik ağları, ağın en son yapılan deneyde üreticinin
asgari enerji absorplama kapasitesini karşıladığını gösteren ağa iliştirilmiş mevcut deney etiketini içermelidir. UV bozulma ile ilgili deney yöntemleri TS EN 1263-1 Standardı Madde 7.7’de tanımlanmıştır.

7.4 AĞ ÜZERİNE DÜŞEN CİSİMLER

Güvenlik ağları düşen çalışanları yakalamalarının yanında düşen cisimleri de yakalayabilir. Düşen artık malzeme ve cisimler ağa zarar verebilir ve eğer ağ üzerinde bırakılırsa aşağıdaki sebeplerden dolayı tehlike yaratabilir.

• Düşen çalışan yaralanabilir, 
• Ağın aşırı yüklenmesine ve fazla esnemesine sebep olabilir,
• Düşme yüksekliğini arttırır

Şekil 26: Ağ üzerine düşen cisimler

Ağın üzerine cisim (inşaat artıkları vb.) düştüğünde çalışma durdurulmalı, cisim ağ üzerinden alınmalı ve tekrar çalışmaya başlanılmadan önce ağ yetkili bir kişi tarafından incelenmelidir.

7.5 AĞ BAKIMI

Kullanımı ve depolanması boyunca ağlara zarar verilmemelidir. Zarar aşağıdaki sebeplerden kaynaklanabilir.

• Uzun süre UV maruziyeti,
• Keskin nesneler,
• Aşınma, yıpranma,
• Kıvılcımlar ya da kaynak, taşlama veya yanmadan dolayı oluşan ısı maruziyeti,
• Kuvvetli rüzgârlar gibi olumsuz hava koşulları,
• Büyük yük ya da etkiler.

Kurulum veya söküm sırasında ağlar ile çalışılırken; ağlar yerde sürüklenmemeli ve ağların keskin kenarlara temas etmesinden kaçınılmalıdır.